Wat 'Smûk' , 'Before they pass away', David Whyte en koffie met elkaar te maken hebben.

Trynke Minzinga Zijlstra Veenstra

Natuurlijk hebben die twee boeken niks met elkaar te maken behalve dat ze op een gelijktijdig moment onder mijn aandacht worden gebracht en er in mijn hoofd een kruisverband wordt gelegd. Om orde te krijgen in mijn hoofd schrijf ik eigenlijk deze blog. En mocht je geïnteresseerd zijn in deze uitleg van dit volstrekt onlogische verband lees dan verder. Ik betwijfel zelfs mezelf in het schrijven van deze blog, wát in mij denkt dat het van belang is dat ik dit publiceer. Maar dus toch verdergeschreven als uitnodiging voor gesprek en ontmoeting.

Donderdagochtend 25 januari, half tien, organiseer ik een gesprek hierover waar je van harte welkom bent. Uiteraard met een heerlijk bakje koffie in een prettige sfeer. Mail me wel even zodat ik weet dat je komt.

Jaren heb ik 'complexiteit is mislukte eenvoud' van Edward de Bono boven mijn nieuwsbrief gezet. Een uitspraak die me uit het hart is gegrepen. We zijn er met zijn allen heel goed in geworden om de wereld complex te maken, we ontwikkelen ideeën, onderbouwen die met argumenten, gaan in discussie en degene met de slimste discussietechniek en grootste verbale capaciteiten, wint de discussie. Dit heeft er dus helemaal niks mee te maken of je nu gelijk hebt op inhoud. En zo moeten we dus middels cognitieve dissonantie, ook alweer zo'n woord, onze stappen die we maken in het leven weer te plek redeneren. Best complex vind ik. Het is ook daarom dat ik hierover blog omdat ik niet in een discussie terecht wil komen. Ik weet dat ik de waarheid niet in pacht heb en dat er überhaupt geen waarheid bestaat. Dus er bestaat ook geen gelijk, denk ik. Maar wel voer voor gesprek, dialoog en ontmoeting.

Wimke Tolsma, voormalig collega bij de woningstichting, schreef een boek 'Smûk'. Als antwoord op Hygge, Lykke en Ikigai. 'Iedereen zo trots en gelukkig als een fries' zegt ze. Ik moest destijds altijd lachen omdat ze bij de weerberichten van Limburg keek omdat ze daar blijer van werd. 

Smûk, Hygge, Lykke en Ikigai hebben op een abstract level, in mijn ogen het simpele level, een overeenkomst: de waardering voor de kleine dingen in en om je heen, zorg voor je omgeving en zorg voor gezelligheid, sfeer. Heel dichtbij en heel 'eenvoudig'.

Jimmy Nelson maakte bovenstaand boek, een vriendin had hem hierover horen/zien vertellen en was erg onder de indruk. En dit zette iets bij mij in gang omtrent de vraag: wat maakt nu dat hij/wij menen dat wij alle recht hebben om deze volken te 'bekijken'. Natuurlijk snap ik vanuit antropologisch perspectief dat het leerzaam is. En natuurlijk snap ik ook dat zo'n man een soort ontdekkingsreiziger is. En al schrijvend betwijfel ik zelfs het 'natuurlijke' eraan.

We leven in een wereld waarvan we met zijn allen heel goed weten dat het vol is en dat we heel verstandige dingen moeten doen om onze ecologische voetstap zo klein mogelijk te houden.

'Het nieuwe vliegen is niet vliegen' was bijvoorbeeld een uitspraak in een uitzending van Tegenlicht van de VPRO. 

Maar het paradoxale is dus dat Jimmy veel heeft moeten vliegen om zijn boek te maken met zo'n titel. Of dat we met zijn allen een cruise ondernemen om voor het laatst de poolkap te zien voordat die definitief gesmolten is, waardoor hij dus sneller smelt. Of dat we met zijn allen nog een keer door de jungle willen voordat die definitief gekapt is.

Covey heeft het over de cirkel van betrokkenheid en de cirkel van invloed. En ik heb invloed op mijn pad, een pad van versimpeling en dichtbijheid, een pad van zorg voor de mensen in mijn directe omgeving, mezelf, de spullen om me heen, incl afval en energieverbruik. En daarom vind ik Wimkes boek zo leuk: dichtbij, zorg, gezellig, hygge, ikigai. En natuurlijk vind ik Nelsons boek ook prachtig.

Maar wat ze dus in mijn hoofd met elkaar te maken hebben is de paradox waar ze voor staan, heel ver weg, waar je betrokken op kunt zijn en heel dichtbij, waar je invloed op kunt hebben. En op het moment dat je geen invloed hebt maar wel betrokkenheid ga je van alles 'vinden'. En vanuit het 'vinden' kom je weer op het oordelen, discussiesen bronnen van tegenstelling. En ik weet één ding zeker dat de wereld geen haar beter wordt van dit soort vinden.

Gelukkig bestaat de wereld uit paradoxen en levert dat ook heel boeiende inzichten zoals bijv Damiaan Denys het heeft over de angstparadox. Volgens Denys hebben we te maken met een angstparadox: Het is nog nooit zo goed gegaan met ons, we zijn nog nooit zo veilig en welvarend geweest. Toch leven we in een maatschappij gedreven door angst. We zijn niet bang omdat er aanslagen zijn, er zijn aanslagen omdat we bang zijn. Die angst vergroot het effect van een aanslag en dat snappen terroristen maar al te goed”.

Of de paradox van de tolerantie: 'onbeperkte tolerantie moet leiden tot het verdwijnen van tolerantie. Als we ongelimiteerd tolerant zijn, zelfs jegens hen die zelf intolerant zijn, als we niet bereid zijn een tolerante samenleving te verdedigen tegen de aanvallen van de intolerante medemens, dan zal de tolerante mens te gronde gaan, en met hem de tolerantie.'

Ik nodig je dus uit voor, in David Whyte zijn woorden, een moedig gesprek, a coureageous conversation. De kettle is on.

“Everything Is Waiting for You”
BY DAVID WHYTE (@WHYTEDW), SPECIAL CONTRIBUTOR
After Derek Mahon

 Your great mistake is to act the drama
 as if you were alone. As if life
 were a progressive and cunning crime
 with no witness to the tiny hidden
 transgressions. To feel abandoned is to deny
 the intimacy of your surroundings. Surely,
 even you, at times, have felt the grand array;
 the swelling presence, and the chorus, crowding
 out your solo voice. You must note
 the way the soap dish enables you,
 or the window latch grants you freedom.
 Alertness is the hidden discipline of familiarity.
 The stairs are your mentor of things
 to come, the doors have always been there
 to frighten you and invite you,
 and the tiny speaker in the phone
 is your dream-ladder to divinity.

Put down the weight of your aloneness and ease into the
 conversation. The kettle is singing
 even as it pours you a drink, the cooking pots
 have left their arrogant aloofness and
 seen the good in you at last. All the birds
 and creatures of the world are unutterably
 themselves. Everything is waiting for you.